دندان قروچه چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
دندان قروچه یا براکسیزم وضعیتی است که در آن فرد دندان‌های خود را به هم می‌فشارد یا می‌ساید. این عمل می‌تواند به صورت ناخودآگاه هنگام بیداری (دندان قروچه بیداری) یا در خواب (دندان قروچه در خواب) رخ دهد. دندان قروچه در خواب به عنوان یک اختلال حرکتی مرتبط با خواب شناخته می‌شود و افرادی که این وضعیت را دارند، بیشتر در معرض اختلالات خواب دیگر مانند خروپف و آپنه خواب قرار می‌گیرند.
علائم دندان قروچه
علائم و نشانه‌های دندان قروچه شامل موارد زیر می‌شود:
- صدای قروچه دندان‌ها که ممکن است شریک خواب را بیدار کند
- صاف، شکسته، یا لق شدن دندان‌ها
- فرسودگی مینای دندان و نمایان شدن لایه‌های عمیق‌تر دندان
- افزایش درد یا حساسیت دندان
- خستگی یا سفتی عضلات فک، یا فک قفل شده
- درد فک، گردن یا صورت
- درد مشابه به گوش درد، بدون وجود مشکل در گوش
- سردرد مبهم که از شقیقه‌ها شروع می‌شود
- آسیب به داخل گونه ناشی از جویدن
- اختلال در خواب
علل دندان قروچه
علت دقیق دندان قروچه هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانی و ژنتیکی در این موضوع دخیل باشند.
دندان قروچه بیداری: ممکن است به دلیل اضطراب، استرس، عصبانیت، ناامیدی یا تنش رخ دهد. این حالت می‌تواند یک استراتژی مقابله‌ای یا عادتی در حین تمرکز عمیق باشد.
دندان قروچه خواب: ممکن است به عنوان یک فعالیت جویدن مرتبط با خواب باشد که با بیدار شدن‌های کوتاه مدت در خواب مرتبط است.
عوامل خطر
عوامل خطر دندان قروچه شامل موارد زیر می‌شود:
استرس: افزایش سطح استرس یا اضطراب می‌تواند باعث دندان قروچه شود.
سن: دندان قروچه در کودکان بیشتر شایع است و معمولاً با رشد آنها کاهش می‌یابد.
نوع شخصیت: افرادی که شخصیت پرخاشگر، رقابتی یا بیش‌فعال دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
داروها و مواد: مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی و مواد تحریک‌کننده می‌تواند دندان قروچه را افزایش دهد.
وراثت و ژنتیک: دندان قروچه می‌تواند در خانواده‌ها تکرار شود.
سایر اختلالات: برخی اختلالات مانند بیماری پارکینسون و اختلالات خواب می‌توانند با دندان قروچه مرتبط باشند.
عوارض دندان قروچه
در بیشتر موارد، دندان قروچه عوارض جدی ندارد، اما در موارد شدید می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
- آسیب به دندان‌ها، ترمیم‌ها، تاج یا فک
- سردردهای تنشی
- درد شدید صورت یا فک
- اختلالات مفاصل گیجگاهی فکی (TMJs)، که ممکن است به صورت صدای کلیک هنگام باز و بسته کردن دهان بروز کند
درمان دندان قروچه
بسیاری از موارد دندان قروچه نیاز به درمان خاصی ندارند. کودکان معمولاً با رشد از این وضعیت پیشی می‌گیرند و بسیاری از بزرگسالان نیز به حدی دندان‌های خود را فشار نمی‌دهند که نیاز به درمان داشته باشند. اما در موارد شدید، گزینه‌های درمانی شامل روش‌های دندانپزشکی، درمان‌های رفتاری و داروها برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان و تسکین درد فک می‌باشد.
اسپلینت و محافظ دهان: این وسایل برای جدا نگه داشتن دندان‌ها و جلوگیری از آسیب به کار می‌روند. آنها می‌توانند از اکریلیک سخت یا مواد نرم ساخته شوند و روی دندان‌های بالا یا پایین قرار بگیرند.
اصلاح دندان: در موارد شدید، دندانپزشک ممکن است نیاز به تغییر شکل سطوح جویدن دندان‌ها یا استفاده از روکش داشته باشد.
مدیریت استرس یا اضطراب: روش‌هایی مانند مدیتیشن و مشاوره می‌توانند مفید باشند. اگر دندان قروچه با اضطراب مرتبط باشد، توصیه‌های یک درمانگر یا مشاور مجاز می‌تواند کمک کننده باشد.
تغییر رفتار: هنگامی که متوجه شدید دندان قروچه دارید، ممکن است بتوانید با تمرین موقعیت مناسب دهان و فک، رفتار خود را تغییر دهید. از دندانپزشک خود بخواهید بهترین وضعیت دهان و فک را به شما نشان دهد.
بیوفیدبک: اگر برای تغییر عادات خود مشکل دارید، ممکن است از بیوفیدبک بهره‌مند شوید، روشی که از تجهیزات نظارتی برای آموزش کنترل فعالیت ماهیچه‌ای استفاده می‌کند.
داروها: به طور کلی، داروها برای درمان دندان قروچه چندان مؤثر نیستند و برای تعیین اثربخشی آنها به تحقیقات بیشتری نیاز است. نمونه‌هایی از داروهایی که ممکن است برای دندان قروچه استفاده شود عبارتند از شل‌کننده‌های عضلانی، تزریق بوتاکس و داروهای اضطراب یا استرس.
پرسش و پاسخ متداول، دندان قروچه
1. دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه یا براکسیزم وضعیتی است که در آن فرد دندان‌های خود را به هم می‌فشارد یا می‌ساید، که می‌تواند در بیداری یا در خواب رخ دهد.
2. علائم دندان قروچه چیست؟
علائم شامل صدای قروچه دندان‌ها، صاف یا شکسته شدن دندان‌ها، فرسودگی مینای دندان، درد یا حساسیت دندان، خستگی یا سفتی عضلات فک، درد فک، گردن یا صورت، سردرد، و آسیب به داخل گونه است.
3. چه عواملی باعث دندان قروچه می‌شوند؟
علل دقیق مشخص نیست، اما ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانی و ژنتیکی باشد. استرس، اضطراب، نوع شخصیت، داروها و مواد، و وراثت از عوامل موثر هستند.
4. دندان قروچه چه عوارضی دارد؟
عوارض شامل آسیب به دندان‌ها، سردردهای تنشی، درد شدید صورت یا فک، و اختلالات مفاصل گیجگاهی فکی است.
5. چگونه می‌توان دندان قروچه را درمان کرد؟
درمان ممکن است شامل استفاده از اسپلینت و محافظ دهان، اصلاح دندان، مدیریت استرس یا اضطراب، تغییر رفتار، بیوفیدبک و داروها باشد.
6. آیا دندان قروچه نیاز به درمان دارد؟
بسیاری از موارد دندان قروچه نیاز به درمان خاصی ندارند، اما در موارد شدید، مداخلات درمانی ضروری است.
7. چگونه می‌توان از دندان قروچه جلوگیری کرد؟
پیشگیری شامل مدیریت استرس، استفاده از محافظ دهان، و تمرین موقعیت مناسب دهان و فک است.
منابع
American Dental Association. (2023). Bruxism.
Mayo Clinic. (2023). Bruxism (teeth grinding).
سوالات و نظرات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.